โมเดลคลังเมล็ดพันธุ์ข้าว โดยนักวิจัย ม.ราชภัฏสกลนคร ทีมปฏิบัติการเกษตรมูลค่าสูง ปีนี้กำลังพัฒนาเทคโนโลยีตะแกรงร่อนข้าวให้ใช้กับไฟฟ้าได้
หลังจากที่ชาวบ้านดงสารใช้ "ตะแกรงร่อน" คัดพันธุ์ข้าวก่อนลงหว่านในแปลง เห็นผลจริงข้าวออกรวงเต็มที่ให้ผลมากกว่า 137 เมล็ด ปัจจัยสำคัญที่ชาวบ้านรับเทคโนโลยีไปใช้และพัฒนาต่อ เพราะสามารถแก้ไขปัญหาได้ตรงจุด
"ถ้าพ่อพันธุ์แข็งแรงลูกก็แข็งแรงตาม ถ้ามีข้าวปนจัดการภายหลังได้สังเกตุชัดเจน แต่พันธุ์ข้าวที่มีคุณภาพยากที่จะรู้ก่อน รอลุ้นตอนต้นข้าวกอใหญ่และออกรวง ผมทำนามาตั้งแต่เกิด เกือบตายป่ะนา ได้ใช้ตะแกรงร่อนถึงรู้วิธีคัดเมล็ดพันธุ์ข้าว" พ่อเด่น ณัฏฐพล นิพันธ์ แนะนำความรู้ใหม่ทุกครั้งถ้ามีคนถามเรื่องการทำนา
ก่อนถึงฤดูกาลทำนาปรังปีนี้ ชาวบ้านดงสาร ใช้ “ตะแกรงร่อน” คัดเมล็ดพันธุ์ข้าวที่มีคุณภาพ ก่อนลงมือหว่านในนาปรัง แต่ได้ยินเสียงบ่นการใช้งานว่า ใช้เวลาร่อนทั้งวัน ความจริงคือร่อนแค่ 30 นาที แต่ที่นานเพราะใช้เครื่องร่อนจนปวดตามร่างกาย ต้องนวดแขนและพักผ่อน
"ชาวดงสารรู้ว่าทำนาปรังข้าวจะแข็ง ต้นทุนแพง ขายถูก ขาดทุน แต่จำเป็นต้องทำ พื้นที่ชนบทไม่มีอาชีพอย่างอื่นให้รับจ้าง จะไปทำงานต่างถิ่นก็อายุมากแล้ว ถ้ามีผู้รับประกันว่าเปลี่ยนอาชีพอื่นจะมีเงินซื้อข้าว เพียงพอให้ครัวเรือนมีกินและเลี้ยงสัตว์ตลอดทั้งปีได้ก็ยินดีที่จะเปลี่ยน ดงสารเคยหาของป่าไปขอข้าวกิน จึงรู้รสชาติความยากจนไม่น่าทดลอง" พ่อเด่น ณัฏฐพล นิพันธ์ กล่าวย้ำถึง การทำนาปรังแก้จนถูกทางแล้ว
แหล่งทุนวิจัย: หน่วยบริหารและจัดการทุนด้านการพัฒนาระดับพื้นที่ (บพท.) งานยุทธศาสตร์ขจัดความยากจนแบบเบ็ดเสร็จและแม่นยำ
