วิธีทำลาบหมาน้อย…อาหารอีสานรสเด็ด

ลาบหมาน้อย เป็นอาหารพื้นบ้านที่มีเอกลักษณ์ของภาคอีสาน ด้วยรสชาติเผ็ดร้อน จัดจ้าน และกลิ่นหอมของเครื่องลาบที่ผสมผสานกับความขมเล็กน้อยอันเป็นเสน่ห์เฉพาะตัว ทำให้เมนูนี้เป็นที่นิยมรับประทานเป็นอาหารว่าง หรือกับข้าวสวยร้อนๆ วัตถุดิบหลักที่ขาดไม่ได้ในการทำลาบหมาน้อยคือ ใบหมาน้อย หรือที่ภาษาไทยเรียกว่า กรุงเขมา ซึ่งเป็นพืชเถาเลื้อยที่มีประโยชน์หลากหลาย ไม่เพียงแต่ใช้ทำอาหารคาวเท่านั้น แต่ยังสามารถนำไปทำเป็นของหวานอย่าง ลอดช่อง ได้อีกด้วย บทความนี้จะพาคุณไปรู้จักกับวิธีทำลาบหมาน้อยแบบละเอียด พร้อมทั้งเปิดเผยสรรพคุณอันน่าทึ่งของ กรุงเขมา

ส่วนผสมหลักและวัตถุดิบในการทำลาบหมาน้อย

การทำลาบหมาน้อยนั้นใช้วัตถุดิบที่หาได้ง่ายในท้องถิ่น โดยส่วนผสมหลักที่ต้องเตรียมมีดังนี้

• ใบหมาน้อย(กรุงเขมา): หัวใจสำคัญของเมนูนี้
• ใบย่านาง: เพิ่มความหอมและสีสัน
• ตะไคร้: ให้กลิ่นหอมสดชื่น
• ต้นหอม: เพิ่มรสชาติและกลิ่น
• ผักชี: แต่งหน้าและเพิ่มความหอม
• ถั่วฝักยาว: เพิ่มความกรุบกรอบ
• ถั่วลิสงคั่ว: เพิ่มความมันและเนื้อสัมผัส
• ข้าวคั่ว: เพิ่มความหอมและช่วยให้ลาบข้นขึ้น
• พริกป่น: เพิ่มรสชาติเผ็ดตามชอบ
• ปลาป่น: เพิ่มรสชาติเค็มและนัว
• น้ำปลา: ปรุงรสเค็ม
• น้ำปลาร้า: เพิ่มความนัวและกลิ่นหอมเฉพาะตัว (สามารถปรับลดหรือเพิ่มได้ตามชอบ)
• เนื้อปลา (ตามชอบ): เช่น ปลานิล ปลาช่อน นำไปต้มหรือย่างแล้วแกะเอาแต่เนื้อ

ขั้นตอนการทำลาบหมาน้อยอย่างละเอียด

การทำลาบหมาน้อยนั้นมีขั้นตอนที่ไม่ซับซ้อน ดังนี้

1. การเตรียมเครื่องลาบ

• นำตะไคร้ ต้นหอม และผักชี มาล้างให้สะอาด แล้วซอยเป็นชิ้นเล็กๆ
• หั่นถั่วฝักยาวเป็นท่อนสั้นๆ
• ถ้าใช้เนื้อปลา ให้ทำการต้มหรือย่างจนสุก แกะเอาเฉพาะเนื้อ แล้วยีให้ละเอียด

2. การเตรียมใบหมาน้อย (กรุงเขมา)

• เด็ด ใบหมาน้อยที่ไม่อ่อนหรือแก่จนเกินไป ล้างให้สะอาด
• นำใบหมาน้อยมาขยำกับน้ำสะอาดในปริมาณที่พอเหมาะ ขยำจนน้ำเปลี่ยนเป็นสีเขียวเข้ม
• กรองน้ำใบหมาน้อยผ่านผ้าขาวบางหรือกระชอน เพื่อเอากากและสิ่งสกปรกออก จะได้น้ำใบหมาน้อยสีเขียวเข้มข้น

3. การปรุงรสน้ำใบหมาน้อย

• นำน้ำใบหมาน้อยที่กรองได้มาผสมกับเครื่องลาบที่เตรียมไว้ (ตะไคร้ ต้นหอม ผักชี ถั่วฝักยาว เนื้อปลา)
• เติมข้าวคั่ว พริกป่น ปลาป่น น้ำปลา และน้ำปลาร้า ปรุงรสตามชอบ โดยเริ่มจากปริมาณน้อยๆ ก่อนแล้วค่อยๆ ชิมและปรับเพิ่ม
• คลุกเคล้าส่วนผสมทั้งหมดให้เข้ากันอย่างทั่วถึง ชิมรสให้ได้ตามต้องการ (ควรมีรสชาติเผ็ด เค็ม นัว และขมเล็กน้อยจากใบหมาน้อย)

4. การรอให้ลาบจับตัวเป็นวุ้น

• เทลาบที่ปรุงรสแล้วลงในภาชนะ ปิดฝา หรือคลุมด้วยพลาสติกแรป
• นำไปแช่ในตู้เย็นประมาณ 2-3 ชั่วโมง หรือจนกว่าลาบจะจับตัวเป็นวุ้น มีลักษณะคล้ายเจลลี่

5. การจัดเสิร์ฟ

• เมื่อลาบหมาน้อยจับตัวเป็นวุ้นได้ที่แล้ว ตักใส่จาน
• โรยหน้าด้วยถั่วลิสงคั่ว และผักชีซอยเล็กน้อยเพื่อความสวยงามและเพิ่มกลิ่นหอม
• เสิร์ฟพร้อมกับผักสดตามชอบ เช่น แตงกวา กะหล่ำปลี ถั่วฝักยาว หรือผักพื้นบ้านอื่นๆ

สรรพคุณทางยาที่น่าสนใจของกรุงเขมา (หมาน้อย)

นอกจากจะนำมาปรุงเป็นอาหารรสเลิศแล้ว กรุงเขมา หรือ ใบหมาน้อย ยังมีสรรพคุณทางยาที่ได้รับการยอมรับมาตั้งแต่สมัยโบราณ ดังนี้

ใบกรุงเขมา

• * มีสารเพกทิน (Pectin): สารนี้มีคุณสมบัติในการสร้างเนื้อเจล ทำให้สามารถนำมาทำวุ้นได้ และยังช่วยบรรเทาอาการท้องผูก
• ฤทธิ์แก้ไข้และบรรเทาอาการปวดหัว: ช่วยลดอุณหภูมิในร่างกายและบรรเทาอาการปวดศีรษะได้
• ช่วยในเรื่องของระบบย่อยอาหาร: มีส่วนช่วยกระตุ้นการทำงานของระบบย่อยอาหาร
• ลดความดันโลหิต: มีงานวิจัยบางชิ้นบ่งชี้ว่าสารสกัดจากใบกรุงเขมาอาจมีส่วนช่วยในการลดความดันโลหิต
• บำรุงผิว แก้สิว ลดผดผื่นคัน: มีสรรพคุณช่วยบำรุงผิวพรรณ ลดการอักเสบของผิวหนัง และบรรเทาอาการผดผื่นคัน

รากกรุงเขมา

• มีสารแอลคาลอยด์ (Alkaloid): สารนี้มีคุณสมบัติแก้ปวด ห้ามเลือด และต้านการอักเสบ
• ใช้ในหมอยาพื้นบ้านรักษาโรคทางระบบทางเดินอาหาร: ช่วยบรรเทาอาการท้องเสียและท้องผูก
• ช่วยลดอาการปวดเมื่อยกล้ามเนื้อและบรรเทาอาการปวดข้อ: มีฤทธิ์คลายกล้ามเนื้อและลดอาการปวดตามข้อต่างๆ

ลำต้นและส่วนอื่นๆ

• มีฤทธิ์ต้านจุลชีพและเชื้อรา: ช่วยยับยั้งการเจริญเติบโตของเชื้อจุลชีพและเชื้อราบางชนิด
• ใช้เป็นยาบำรุงกำลัง: ช่วยเสริมสร้างความแข็งแรงของร่างกาย
• ช่วยในการฟื้นฟูร่างกายหลังจากการเจ็บป่วย: มีส่วนช่วยในการฟื้นตัวของผู้ป่วย

ลาบหมาน้อยเป็นอาหารพื้นบ้านอีสานที่มีรสชาติเป็นเอกลักษณ์และอุดมไปด้วยคุณค่าทางโภชนาการ อีกทั้งยังมี ใบหมาน้อย หรือ กรุงเขมา เป็นวัตถุดิบหลักที่มีสรรพคุณทางยามากมาย การทำลาบหมาน้อยนั้นไม่ยุ่งยาก เพียงแค่เตรียมวัตถุดิบให้พร้อมและทำตามขั้นตอน คุณก็สามารถลิ้มรสอาหารอีสานจานเด็ดที่มีประโยชน์ต่อสุขภาพได้แล้ว อย่าลืมลองทำเมนูนี้และสัมผัสความอร่อย พร้อมทั้งคุณประโยชน์จาก กรุงเขมา กันนะครับ

ภาพ/เรื่อง : แตงโม สกลนคร
ติดตามได้ที่ : Onepoverty , blockdit และ Facebook