อากาศอำนวย เลี้ยงปลานิลในกระชังแม่น้ำสงคราม

นี่คือฟาร์มเลี้ยงปลานิลในกระชังแม่น้ำสงคราม อยู่ที่บ้านนาดอกไม้ ต.สามัคคีพัฒนา อ.อากาศอำนวย จ.สกลนคร มีแพเลี้ยงปลานิลบริเวณสะพานดอนหลวงพัฒนา มากกว่า 15 หลัง เป็นอุสาหกรรมครัวเรือนมีกำลังผลิตปลานิลอย่างน้อย 10,000 ตัว/แพ มีรายได้สร้างเศรษฐกิจในพื้นที่มากกว่า 4,000,000 บาท/รอบผลิต

การเลี้ยงปลานิลในกระชังแม่น้ำเป็นวิธีการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำที่ได้รับความนิยม เนื่องจากปลานิลเป็นปลาที่เลี้ยงง่าย โตเร็ว และทนทานต่อสภาพแวดล้อมต่างๆ แต่ก็ต้องมีการจัดการที่เหมาะสมเพื่อให้ได้ผลผลิตที่ดีและลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม มีขั้นตอนดังนี้

1. การเลือกสถานที่เลี้ยง

ควรเลือกแม่น้ำที่มีน้ำไหลเวียนดี ตลอดปี ไม่มีน้ำเสียหรือสารเคมีปนเปื้อน
ความลึกของน้ำควรไม่น้อยกว่า 2 เมตร เพื่อให้ปลามีพื้นที่ว่ายน้ำเพียงพอ
หลีกเลี่ยงบริเวณที่มีน้ำเชี่ยวจัด เพราะอาจทำให้กระชังเสียหาย

2. การออกแบบและติดตั้งกระชัง

กระชังมักทำจากตาข่ายไนลอนหรือโพลีเอทิลีน ขนาดรูประมาณ 1.5-2 เซนติเมตร เพื่อป้องกันปลาหลุดรอด
ขนาดกระชังที่นิยม: กว้าง 3-5 เมตร ยาว 5-10 เมตร ลึก 2 เมตร
ติดตั้งกระชังให้มั่นคง โดยใช้เสาไม้ ไม้ไผ่ หรือทุ่นลอยน้ำ เช่น ถังพลาสติก

3. การเลือกพันธุ์ปลานิล

ควรใช้ปลานิลลูกผสมหรือปลานิลเพศผู้ล้วน เนื่องจากโตเร็วและให้ผลผลิตดีกว่าปลานิลเพศผสม
ขนาดลูกปลาที่ปล่อยควรอยู่ที่ 15-20 กรัมต่อตัว

4. อัตราการปล่อยปลา

ประมาณ 50-80 ตัวต่อลูกบาศก์เมตรของกระชัง
หลีกเลี่ยงการปล่อยหนาแน่นเกินไป เพราะจะทำให้ปลาชะงักการเจริญเติบโตและเกิดโรคง่าย

5. การให้อาหาร

ใช้อาหารเม็ดโปรตีน 25-30% วันละ 2-3 ครั้ง เช้า-เย็น
ปรับปริมาณอาหารให้เหมาะสมตามขนาดปลา และสังเกตอัตราการกินอาหาร
สามารถเสริมอาหารธรรมชาติ เช่น ผักตบชวา หรือเศษพืช เพื่อช่วยลดต้นทุน

6. การดูแลคุณภาพน้ำ

ตรวจสอบค่าออกซิเจน ค่าความเป็นกรด-ด่าง (pH) และอุณหภูมิของน้ำอย่างสม่ำเสมอ
หลีกเลี่ยงการให้อาหารมากเกินไป เพราะเศษอาหารจะเน่าเสียและทำให้น้ำขุ่น
ควรเคลื่อนย้ายกระชังเป็นระยะ เพื่อป้องกันการสะสมของเสีย

7. การป้องกันโรค

แช่ปลาด้วยด่างทับทิมหรือเกลือก่อนปล่อยลงกระชังเพื่อลดความเสี่ยงจากเชื้อโรค
สังเกตอาการผิดปกติ เช่น ว่ายน้ำผิดปกติ มีแผลตามตัว หรือกินอาหารลดลง
หลีกเลี่ยงการใช้ยาปฏิชีวนะโดยไม่จำเป็น และใช้สมุนไพร เช่น ฟ้าทะลายโจร หรือใบมะรุม เป็นทางเลือก

8. การจับและจำหน่าย

ปลานิลจะใช้เวลาเลี้ยงประมาณ 4-6 เดือน จึงจะมีน้ำหนัก 500-800 กรัมต่อตัว
ควรจับปลาตอนเช้าหรือเย็นเพื่อลดความเครียดของปลา
คัดแยกปลาที่มีขนาดใหญ่เพื่อจำหน่ายก่อน ส่วนปลาขนาดเล็กสามารถเลี้ยงต่อได้ การเลี้ยงปลานิลในกระชังแม่น้ำเป็น

นอกจากนี้ ตอนเย็นแดดร่มมาดูพระอาทิตย์ตกดินที่ดอนเล้าข้าว “ทุ่งพันขัน” มองเห็นป่าปุ่งป่าทาม บ.ดงสาร มากกว่า 4,000 ไร่ บรรยากาศดีและอากาศบริสุทธิ์มากครับ