เรื่อง: แตงโม สกลนคร
วันนี้ แตงโม ขอพาทุกคนมาทำความรู้จักกับ พี่สมเกียรติ สาระ หัวหน้าสำนักปลัด อบต.หนองสนิท จ.สุรินทร์ ดอกผลนักวิจัยไทบ้าน CBR เป็น "ผู้นำการเปลี่ยนแปลง" ในการพัฒนาท้องถิ่นอย่างแท้จริงครับ!
จากประสบการณ์และความสำเร็จของพี่สมเกียรติ จึงได้ถอดบทเรียนออกมาเป็น "อปท.โมเดล" ซึ่งเป็นต้นแบบที่ อปท. (องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น) สามารถนำไปประยุกต์ใช้ขับเคลื่อนการพัฒนาแบบองค์รวมได้ มีแนวคิดการพัฒนาใช้ ชุมชนเป็นฐาน บนวิถี ภูมิปัญญาและการสำนึกรักบ้านเกิด
แนวคิดหลักของ “ชุมชนเป็นฐาน”
- การมีส่วนร่วมของชุมชน: ชุมชนมีบทบาทสำคัญในทุกขั้นตอน ตั้งแต่การวิเคราะห์ปัญหา การออกแบบกิจกรรม ไปจนถึงการประเมินผล
- การเรียนรู้จากสถานการณ์จริง: ใช้ชุมชนเป็นแหล่งเรียนรู้ เพื่อให้ผู้เรียนหรือผู้ร่วมโครงการได้สัมผัสกับบริบทจริงของปัญหาและโอกาสในพื้นที่
- การใช้ทรัพยากรท้องถิ่น: การนำสิ่งที่มีอยู่ในพื้นที่ ไม่ว่าจะเป็นทรัพยากรธรรมชาติ วัฒนธรรม ภูมิปัญญา หรือแรงงาน มาใช้ให้เกิดประโยชน์สูงสุดในการพัฒนาชุมชนอย่างยั่งยืน โดยไม่ทำลายสิ่งแวดล้อมหรือวิถีชีวิตดั้งเดิมของคนในพื้นที่
- การเคารพภูมิปัญญาท้องถิ่น: ส่งเสริมการใช้ความรู้ดั้งเดิมร่วมกับนวัตกรรมใหม่ เพื่อสร้างแนวทางที่เหมาะสมกับบริบทของแต่ละพื้นที่
- การสร้างความร่วมมือแบบภาคี: ประสานงานระหว่างภาครัฐ ภาคประชาสังคม ภาควิชาการ และภาคเอกชน เพื่อขับเคลื่อนการเปลี่ยนแปลงร่วมกัน
- การพัฒนาที่ยั่งยืน: มุ่งเน้นการเสริมสร้างศักยภาพของชุมชนให้สามารถพึ่งพาตนเองได้ ทั้งในด้านเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อม
กระบวนการพัฒนา อปท.โมเดล มี 5 กระบวนการ
- ใช้พื้นที่รวมเป็นศูนย์กลาง:
- จัดตั้งกลุ่มองค์กรและศูนย์เรียนรู้:
- วางแผนธุรกิจที่มีผู้ผลิตและมีตลาดต้องการจริง:
- นำโครงการเข้าแผนพัฒนาท้องถิ่นเพื่อเชื่อมโยงภาคีหนุนเสริม:
- ทบทวนแผนงานและหล่อหลอม (Retraining):
โมเดลนี้เป็นรูปธรรมคำตอบให้กับ แนวคิดการกระจายอำนาจสู่ท้องถิ่น ถ้าปลดล็อกจะเกิดการพัฒนาชุมชนมีการเปลี่ยนแปลงครั้งสำคัญ
แตงโม อยากเสนอให้ กสศ. (กองทุนเพื่อความเสมอภาคทางการศึกษา) พิจารณาพัฒนา "อปท.โมเดล" นี้ให้เป็น ข้อเสนอเชิงนโยบาย เพื่อขยายผลและสร้างการเปลี่ยนแปลงในท้องถิ่นอื่นๆ ทั่วประเทศต่อไปครับ!
