เรื่อง: แตงโม สกลนคร
...จากบทบาทที่ท่านนายอำเภอสุทธิเมศร์ บุญแสนกุลธวัช แห่งอำเภออากาศอำนวยได้สะท้อนไว้ในงานวิจัยแก้จน กับคุณเอ็นนู ซื่อสุวรรณ กรรมการสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ และผู้ทรงคุณวุฒิจากแหล่งทุนวิจัย บพท. ในการมา ติดตามการขับเคลื่อนงานวิจัยและแนวทางการพัฒนาแพลตฟอร์มขจัดปัญหาความยากจนแบบเบ็ดเสร็จและแม่นยำในจังหวัดสกลนคร ที่มหาวิทยาลัยราชภัฏสกลนคร เมื่อวันที่ 30 พ.ค. 2568
ขอร่วมแบ่งปันเรื่องราวดี ๆ ที่ได้เรียนรู้จากการทำงานร่วมกันในการแก้ไขปัญหาความยากจนในพื้นที่ครับ เพราะตลอดระยะเวลาที่ผ่านมาตั้งแต่ ปี 2565 ทีมนักวิจัยมหาวิทยาลัยราชภัฏสกลนคร ได้รับเกียรติอย่างยิ่งที่ได้ร่วมเป็นส่วนหนึ่งในภารกิจงานวิจัย “อำเภอแก้จน” อันสำคัญยิ่งนี้ ภายใต้การนำของท่านนายอำเภออากาศอำนวย
และทุกครั้งที่ไปทำงานวิจัยได้เห็นถึงความมุ่งมั่นตั้งใจจริง ที่ท่านนายอำเภอให้ความสำคัญต่อการยกระดับคุณภาพชีวิตของพี่น้องประชาชน โดยเฉพาะอย่างยิ่งผู้ที่ประสบปัญหาความยากจน เมื่อถึงช่วงที่นายอำเภออากาศอำนวยสะท้อนการร่วมวิจัย ผู้เขียนเปิดเทปฟังวนอยู่หลายรอบเพราะนี่คือต้นแบบนักวิจัยที่มีจิตวิญญาณนักพัฒนา คำพูดแรกในงานท่านชี้ถึงความแตกต่างจากงานเดิม ประดุจดั่งว่าการวิจัยคือ “งานคุณค่า งามคุณคน”
นายอำเภอ ขับเคลื่อนแพลตฟอร์มวิจัยแก้จน...ด้วยความเข้าใจและหัวใจนักพัฒนา
“สิ่งที่ประทับใจเป็นอย่างยิ่งคือ การมองเห็น "คน" เป็นศูนย์กลาง ทีมนักวิจัยไม่ได้มองเพียงแค่ตัวเลขความยากจน แต่กลับพิจารณาไปถึงความต้องการและความตั้งใจของแต่ละบุคคล ในกรณีที่พี่น้องมีข้อจำกัด ได้เห็นการช่วยเหลือในเชิงสังคมสงเคราะห์อย่างเข้าอกเข้าใจ เพื่อประคองให้พวกเขาสามารถยืนหยัดได้ด้วยตนเอง”
 |
| นายอำเภอสุทธิเมศร์ บุญแสนกุลธวัช |
...จริงๆ แล้วในงานวิจัยที่นายอำเภอกล้า คือขั้นตอนแรกของการพัฒนาโมเดลแก้จน ซึ่งก่อนลงพื้นที่ทำงาน นักวิจัยจะวิเคราะห์ทุนดำรงชีพครัวเรือน 5 ด้าน บนฐานข้อมูล PPPConnext ตามกรอบ SLF. ให้รู้อย่างซาบซึ้ง พร้อมทั้งออกแบบกลยุทธ์ดำรงชีพแบบใหม่ด้วยความรู้ วิจัยและนวัตกรรม ที่สอดคล้องกับบริบทพื้นที่และกลุ่มเป้าหมาย...
การได้ร่วมทำงานวิจัยครั้งนี้ เป็นการทำงานที่ปรับเปลี่ยนและทำความเข้าใจอยู่เสมอ ไม่ได้ใช้แนวทางเดียวกันกับทุกคน แต่เลือกที่จะ เสริมแรงและสนับสนุนในสิ่งที่เหมาะสมกับแต่ละบุคคล ไม่ว่าจะเป็นการวิเคราะห์ศักยภาพในการปลูกหรือแปรรูปข้าวเม่า การถนอมอาหาร หรือการแปรรูปต่าง ๆ โดยยึดหลักการพัฒนาจากสิ่งที่มีและทำอยู่แล้ว เพื่อให้เกิดความสำเร็จอย่างเป็นรูปธรรม
...ที่นายอำเภอเล่าถึงการปรับกระบวนการ เครื่องมือที่ช่วยวิเคราะห์ข้อมูลให้เกิดการแลกเปลี่ยนความคิดเห็นทั้งเชิงระบบและกลยุทธ์ สู่การขับเคลื่อนกิจกรรมอาชีพสู่กิจการงานธุรกิจ คือการวิเคราะห์ห่วงโซ่คุณค่าด้วยแนวคิด Pro-poor Value Chain...
ผลลัพธ์และความร่วมมือที่แข็งแกร่ง
นายอำเภอ กล่าวต่อว่าการร่วมปฏิบัติการโมเดลแก้จนในพื้นที่ต่างๆ ของอำเภออากาศอำนวย ไม่ว่าจะเป็นตำบลอากาศที่โดดเด่นเรื่องข้าวเม่า ตำบลโพนแพงกับผักปลอดสาร ตำบลโพนงามกับข้าวนาปรัง หรือตำบลบะหว้ากับการเพาะเห็ด ทุกพื้นที่มีการพัฒนาจากต้นทุนเดิมที่มีอยู่ ทำให้การดำเนินงานเป็นไปได้อย่างราบรื่นและประสบผลสำเร็จ
ในส่วนของผลผลิตนั้นไม่มีปัญหา เพราะฝีมือการผลิตของพี่น้องค่อนข้างได้มาตรฐาน ทีมวิจัยของเราได้สนับสนุนด้วยเทคโนโลยีต่าง ๆ ทั้งในเรื่องเห็ดและผัก โดยเน้นการพัฒนาในสิ่งที่พี่น้องอยากจะพัฒนาจริง ๆ อย่างไรก็ตาม สิ่งที่เราอาจจะต้องประสานงานเพิ่มเติมคือเรื่องของการตลาดและการจำหน่าย เพื่อให้ผลผลิตคุณภาพดีเหล่านี้เข้าถึงผู้บริโภคได้อย่างกว้างขวาง ทั้งหมดที่ นายอำเภออากาศอำนวย สะท้อนมายืนยันได้ว่าท่านได้เข้าร่วมเป็นส่วนหนึ่งในภารกิจการวิจัยนี้แล้ว
...การแก้ไขปัญหาความยากจนคงไม่ใช่เพียงแค่การมอบสิ่งของ แต่คือการสร้างความเข้าใจ การเสริมสร้างศักยภาพ เพราะความสำเร็จที่ยั่งยืนไม่ได้เกิดจากการให้ทั้งหมด แต่เกิดจากการจุดประกายศักยภาพในตน และสร้างพลังความร่วมมือจากทุกภาคส่วนเพื่อก้าวผ่านทุกข้อจำกัดไปด้วยกัน...
แหล่งทุนวิจัย : หน่วยบริหารและจัดการทุนด้านการพัฒนาระดับพื้นที่ (บพท.)
